Симптомы депрессии — Страница 32 — Жизни

Опубликовано 15.04.202310.04.2023 от Olga Juntunen — Оставить комментарий

Апатия или дзен? Как отличить одно состояние от другого.

Апатия или дзен? Как отличить одно состояние от другого Высокая скорость и многозадачность – условия современной жизни. Мы всегда куда-то спешим: работать, планировать, получать эмоции и даже отдыхать. И постоянно чувствуем себя уставшими. Наши приоритеты – постоянная занятость, стабильный доход и чувство собственной нужности. Недалек тот час, когда захочется прекратить все дела, остановиться, никуда не бежать и никого не видеть, а организм потребует замедления и переосмысления происходящего… Что это – осознанное спокойствие или апатия? Как понять разницу?

Основные понятия

Апатия – процесс разрушительный и может привести к серьезным проблемам. Спокойствие же, напротив, позволяет нам быть сфокусированными и созидательными независимо от происходящего вокруг.

Состояние дзена – это гармония между окружающим миром и человеком. В таком расслабленном и спокойном состоянии мы прекрасно себя чувствуем как в одиночестве, так и в окружении других. Дзен – это открытость миру и его переменчивости, свободный от тревоги взгляд в будущее и полное принятие пройденного жизненного пути, без чувства вины и разочарования. Состояние дзена – это отличный ресурс для начала нового, с опорой на понимание своих эмоций и умение контролировать свои мысли.

К апатии не относится ничего из вышеперечисленного. Усталость, тяжесть, беспросветность – основные составляющие апатичного состояния. Нет никаких желаний, нет разницы между «плохо и хорошо», все вокруг одинакового серого цвета. Апатия, в отличие от состояния спокойствия – это абсолютное безразличие к происходящему и отсутствие интереса к собственной жизни.

Распространенные причины апатичного состояния:

Переутомление. Организм перегружен и взывает о помощи. Со стороны можно перепутать с обычной ленью. Важно, что лень, в отличие от апатии – это приобретенная привычка. Апатия из-за переутомления проходит после отдыха и восстановления сил (смена обстановки, здоровый сон). Тогда же и приходит спокойствие.
Постоянный стресс. Круговорот проблем и переживаний – психика спасается апатией, то есть отключает эмоциональные реакции на происходящее.
Зависимости. Алкоголь, наркомания, игромания наносят непоправимый вред психическому здоровью, разрушают нейронные связи и выработку гормонов радости. Апатия – одно из проявлений состояния зависимости.
Психические расстройства. Апатия – один из основных симптомов депрессии, она часто проявляется при шизофрении, деменции, болезни Альцгеймера, различных неврологических заболеваниях.

Как трансформировать апатию в дзен и спокойствие

Апатия – это не заболевание, а симптом. Это неприятное состояние, серьезно влияющее на качество жизни и удовлетворенностью ей. Как помочь себе самому?

Принять свое состояние. Не стоит воевать с апатией и отрицать серьезность происходящего. Необходимо услышать свое тело и психику. Если требуется отдых дольше обычного – позвольте себе его. Поверьте, мир не перевернется.
Позаботиться о себе. Здоровый достаточный сон, прогулки на свежем воздухе, регулярное питание, любимые маленькие удовольствия – все это поможет вам вспомнить «вкус жизни» и избавиться от апатии.
Позаботиться о здоровье. Пройдите обследование у специалистов по физическому и психическому здоровью. Состояние апатии может быть сигналом каких-либо нарушений в организме.
Не стесняться обращаться за помощью. Апатия — это не порок, не лень и не безделье. Забота близких и поддержка специалистов может значительно сократить время вашего восстановления.

В состоянии апатии нет ничего непоправимого. Чтобы трансформировать ее в гармонию и спокойствие – нужно принять, понять, разрешить себе побыть в ней. Главное – не игнорировать апатию, и обратиться за помощью и поддержкой, если самостоятельно справиться не получается.

Автор: Татьяна Гуляева, практикующий психолог

dzen.ru

Опубликовано 06.04.202303.04.2023 от Olga Juntunen — Оставить комментарий

Nuoret uupuvat jo pian päästyään työelämään.

Hoitaja auttaa vanhaa ihmistä menemään sänkyyn.

Työterveyslaitoksen seurantatutkimusten mukaan joka neljäs suomalainen työntekijä oireilee tai kokee työuupumuksen uhkaa. Uupumus on yleistynyt myös nuorten vasta työuraansa aloittavien joukossa.

– Saan tässä työssä hoitaa ikäihmisiä siten kuin haluaisin itseäni vanhana hoidettavan, sanoo Jyväskylässä Huhtasuon palvelutalossa lähihoitajana työskentelevä Noora Lehtinen.

Takana on melko rauhallinen aamu. Kello kymmeneen mennessä Lehtinen on auttanut aamiaiselle kahdeksan asukasta ja ehtinyt myös jutella heidän kanssaan.

Muistisairaiden kanssa työskennellessä iloa päivään tuovat yksinkertaiset, pienet asiat.

– Erään asukkaan kanssa äsken katseltiin ikkunasta oravan aamukiireitä. Se tuntui palkitsevalta, kun oravan temput saivat hänet hymyilemään, kertoo Lehtinen.

22-vuotias Lehtinen valmistui lähihoitajaksi ja aloitti työt palvelutalossa vuosi sitten.

– Täällä on aivan uskomattoman hyvä työyhteisö, voin kysyä apua ja neuvoa keneltä vain, kertoo Lehtinen.

Huhtasuon palvelutalossa huolehditaan asukkaiden arjen sujumisesta, mutta huomioidaan myös työntekijöiden elämäntilanteet.

Tällä hetkellä 35 vakituisesta työntekijästä kahdeksan tekee vajaata työviikkoa. Sijaisuudet on saatu järjestymään ja työntekijöistä ei tässä yksikössä ole pulaa.

– Työntekijöiden jaksaminen on minulle sydämen asia, sanoo palveluohjaaja Satu Sonkamuotka.

Myös Lehtinen sai talven pimeimpään aikaan keventää työtaakkansa, kun väsymys alkoi painaa. Kun ei ole tarvinnut painaa työtä uupumiseen asti, niin jaksaa tarvittaessa auttaa myös kollegoja.

Nuoret uupuvat yksinäisyyteen

Työuupumus huolettaa tutkijoita. Tämä on tuotu esiin Työterveyslaitoksen Miten Suomi Voi -seurannassa(siirryt toiseen palveluun). Sen mukaan useampi kuin joka neljäs suomalainen työntekijä kärsi työuupumuksen oireista loppuvuodesta 2022.

Tutkimusprofessori Jari Hakanen Työterveyslaitos. — Työterveyslaitoksen tutkimusprofessori Jari Hakanen on tutkinut sekä työn imua että työuupumusta. Kuva: Työterveyslaitos / Annukka Pakarinen

– Onhan se hurja luku ja se ei ole kohentunut ja vaikka pandemian pahimmasta vaiheesta ollaan päästy eteenpäin, niin tilanne on heikentynyt entisestään, toteaa Työterveyslaitoksen tutkimusprofessori Jari Hakanen.

Hän kertoo, että erityisesti nuorten tilanne on huolestuttava.

– Jos joku väestöryhmä on tästä koronasta ja sen jälkimainingeista kärsinyt, niin se on nuoret aikuiset työntekijät.

Koronan jäljiltä juuri nuorille on jäänyt käteen karu yksinäisyyden tunne työpaikoilla.

– Kärsitään siitä, ettei enää ole sitä yhteisöllisyyttä. Yksinäisyyden kokemus on tekijä, joka näyttää selittävän heikentynyttä työhyvinvointia, Hakanen toteaa.

Yksinäisyyttä ei ole helpottanut sekään, että koronan aikana toteutetun digiloikan aikana yhä useampi vanhempi työntekijä on valinnut joko etä- tai hybridityön.

Todellinen työarki voi olla shokki

Työhön perehdyttäminen ja turvallinen sisäänajo työyhteisöön olisivat nuorille tärkeitä. Tarvitaan hyvää esimiestyötä ja tulokasta tukevaa työyhteisöä.

– Tiedetään, että monissa ammateissa, esimerkiksi vaativissa ihmissuhdeammateissa, ensivaiheet voivat olla todellisuusshokkia: tullaan koulusta työelämään, joka ei vastaakaan odotuksia, Hakanen toteaa.

Työterveyslaitoksella tutkitaan eettistä kuormitusta(siirryt toiseen palveluun), jolla tarkoitetaan sitä että ammattiin opiskellessa omaksutut arvot ja ihanteet eivät vastaakaan työn arkista todellisuutta.

Työterveyslaitoksen tutkija kiristiina Lehmuskoski. — Tutkija Kristiina Lehmuskoski on väitöstutkimuksessaan tyypitellyt nuoria kunta-alan työntekijöitä, jotka kärsivät työuupumuksesta. Kuva: Työterveyslaitos / Studio Arkadia.

Kristiina Lehmuskoski tutkii kunta-alan työssä uupuneita nuoria aikuisia. Hän haluaa korostaa sitä, että esimerkiksi julkisuudessa paljon esillä ollut hoivatyön ja varhaiskasvatuksen henkilöstöpula aiheuttaa uupumusta.

Lehmuskoski on väitöstutkimuksessaan halunnut selventää sitä erityyppisten olosuhteiden ja ominaisuuksien kirjoa, jonka perusteella uuvutaan.

– Se mihin me pyrimme, perustuu opittuihin kulttuurisiin arvoihin ja normeihin, hän sanoo.

Ammatti-identiteetissä omaksutut arvot ja normit voivat muuttua kuormittavaksi tekijäksi, jos työntekijä käytännössä joutuu toimimaan vastoin niitä työarjessaan esimerkiksi työn suuren tai henkilöstön vähäisen määrän pakottamana.

– Se että halutaan tehdä esimerkiksi kasvatustyötä, määrittää myös asioita, jotka koetaan kuormittavina. Niistä kertyy sellaista taakkaa, että lopulta uuvutaan työssä, Lehmuskoski toteaa.

Työssä uupuminen ei ole uusi asia

Työuupumus pysyy, mutta siihen liittyvät osatekijät muuttuvat. Tämä on ollut työuupumuksen iso muutos, näin kertoo tutkimusprofessori Ari Väänänen.

– Jos tarkastellaan oikein pitkää ajanjaksoa, niin meillä oli jo 1900-luvun alussa puhetta ”teollisesta väsymyksestä”, Väänänen kertoo.

Työterveyslaitoksen tutkimusprofessori Ari Väänänen. — Tutkimusprofessori Ari Väänäsen erikosalaa ovat muuttuva työelämä ja mielenterveys. Hän hahmottaa uupumisen syiden muutoksen fyysisistä yhä enemmän tieto- ja asiantuntijatyöhön liittyviksi. Kuva: Työterveyslaitos / Annukka Pakarinen

Fyysisesti rasittavan työn uupumuksesta on siirrytty tieto- ja palvelutyön mukanaan tuomaan uupumukseen, joka taustassa on paljon emotionaalisesti ja kognitiivisesti kuormittavan työn piirteitä.

Väänäsen mukaan huomio alkoi kohdistua työuupumuksen 1970-luvun puolessavälissä ja tälle vuosituhannelle tultaessa huoli uupumisesta työssä on aiheuttanut lukuisia keskusteluja eri maissa.

– Nuoriin työuupumus on iskenyt tällä vuosituhannella ja siihen on useita syitä. Puhutaan muun muassa työn intensifioitumisesta eli tehtävien lisääntymisestä ja nopeatahtisuuden kasvusta.

Työuupumusta ei kuitenkaan voi Väänäsen mukaan tarkastella vain yhdestä näkövinkkelistä, vaan sitä on aina tarkasteltava useammasta eri lähtökohdasta.

– Paljon on muutoksia tapahtunut ihmisten ajankäytössä ja arjessa sekä siinä, mitä siltä työltä halutaan, Väänänen sanoo.

Työn tuunaukselle tarvitaan tilaa

– Kyllä tämä on merkittävä ongelma, koska monilla aloilla on jo nyt työvoimapula ja pula todennäköisesti edelleen muuttuu pahemmaksi. Suomeen on todella vaikeaa houkutella nuorta työvoimaa ulkomailta, toteaa Jyväskylän yliopiston terveystalouden professori Petri Böckerman.

Jyväskylän yliopiston terveystaloustieteen professori Petri Böckerman. — Jyväskylän yliopiston terveystaloustieteen professori Petri Böckerman näkee, että Suomella on kiire työuupumuksen ja henkilöstöpulasta kärsivien alojen osalta. Kuva: Simo Pitkänen / Yle

Böckerman toteaa, että nyt on jo korkea aika ryhtyä sanoista tekoihin kehittämään suomalaista työelämää houkuttelevammaksi.

– Hihat pitää kääriä ja ryhtyä töihin. Nämä ei valitettavasti itsestään tapahdu nämä isot muutokset, hän sanoo.

Samaa mieltä on tutkimusprofessori Jari Hakanen. Hän suosittelee Työterveyslaitoksen tutkimuksissa sekä hyvinvoinnille että työsuoritukselle hyväksi havaittua työn tuunausta(siirryt toiseen palveluun).

– Pitäisi antaa tilaa työntekijöille tuunata omaa työtään eli omasta aloitteestaan muokata sitä enemmän itsensä näköiseksi ja mielekkäämmäksi tavoitteita tietenkään unohtamatta, hän sanoo.

Toivoa herättää se, että Työterveyslaitoksen tutkimusten mukaan nuoret työntekijät ovat aktiivisia ja hakevat mahdollisuuksia työn tuunaamiseen.

Tutkija Kristiina Lehmuskosken mukaan tarvitaan sekä hyvää keskustelevaa ja kuuntelevaa esimiestyötä että tulokasta tukevaa työyhteisöä.

– Keskustelu kokeneempien kanssa auttaa suhteuttamaan eettistä kuormitusta.

Jyväskylässä Huhtasuon palvelutalossa hihat on jo kääritty. Työpaikalla keskustellaan säännöllisesti siitä, miten työyhteisöllä menee ja jokainen voi tuunata omaa työtään.

Kaveria autetaan, jos omat hommat on jo hoidettu. Uudet tulokkaat saavat neuvoa ja ohjausta kokeneemmilta kollegoiltaan.

– Minun tehtäväni on palvella näitä työntekijöitä, tiivistää Satu Sonkamuotka oman työnjohdollisen roolinsa.

https://yle.fi/

Опубликовано 30.03.202327.03.2023 от Olga Juntunen — Оставить комментарий

Селфхарм при депрессии.

Селфхарм, или несуицидальное самоповреждающее поведение (НССП), отмечается у каждого третьего пациента с депрессией. Тем не менее, несмотря на то, что данный феномен широко распространен, его биологическая основа начинает изучаться только сейчас. Kang et al. в своей недавней работе, опубликованной в журнале Translational Psychiatry, показали при помощи целого комплекса нейровизуализационных подходов и алгоритмов машинного обучения, какие именно структурные и функциональные изменения в головном мозге ассоциированы с развитием НССП при депрессии. Наиболее связаны с НССП оказались такие факторы, как увеличение объема серого вещества в правой верхней височной извилине и ухудшение функционирования корково-мозжечковых нейронных сетей. Эти области ассоциированы с импульсивным поведением, эмоциональной регуляцией, соматосенсорными и исполнительными функциями. Результаты исследования доказывают, что в развитии НССП играют роль специфические структурные и функциональные изменения в головном мозге, не связанные с основным психическим расстройством.

НССП, также известное как селфхарм, чрезвычайно распространено при различных психических расстройствах, в т. ч. при депрессии. По некоторым данным, оно наблюдается у 1/3 пациентов с депрессией. Однако до последнего времени было не до конца понятно, чем именно на биологическом уровне отличаются друг от друга пациенты с депрессией и сопутствующим НССП и пациенты без него.

Kang et al. постарались восполнить этот пробел, проведя масштабное нейровизуализационное исследование на выборке из 260 пациентов с депрессией (из них 158 с сопутствующим НССП в анамнезе) и 132 здоровых добровольцев, составивших группу контроля. Авторы изучали структурные и функциональные особенности головного мозга, используя Т1-взвешенные МРТ-изображения и данные фМРТ соответственно. Для дальнейшего анализа применялись cледующие методики:

воксельный морфометрический анализ (voxel-based morphometry analysis, VBM), позволяющий измерить объем серого вещества в конкретной области мозга;
анализ региональной гомогенности (regional homogenity analysis, ReHo), позволяющий оценить внутреннюю коннективность, т. е. согласованность и «связность» активности нейронов в конкретной области;
оценка функциональной коннектомной топологии, позволяющая оценить коннективность в сетях по всему мозгу.

Затем, используя полученные данные, авторы с помощью алгоритмов машинного обучения (метод случайного леса) выявили наиболее значимые факторы, «предсказывающие» наличие НССП у пациентов с депрессией.

Анализ структуры головного мозга показал, что у пациентов с НССП по сравнению со здоровым контролем был значимо увеличен объем серого вещества в ряде отделов правого полушария, а именно в скорлупе, орбитофронтальной коре и миндалине. При анализе различий внутри когорты пациентов с депрессией было обнаружено, что у пациентов с НССП по сравнению с пациентами без НССП значимо увеличен объем серого вещества в правой передней височной извилине и в правой островковой доле.

Также выяснилось, что у пациентов с НССП, во-первых, увеличена региональная гомогенность в правой и левой медианной орбитофронтальной коре по сравнению со здоровым контролем, а во-вторых, снижена региональная гомогенность в правой язычной извилине по сравнению с пациентами с депрессией без НССП. Перечисленные выше отделы вовлечены в процессы регуляции эмоций и обработки сенсорной информации, в т. ч. боли. Известно, что именно нарушения эмоциональной регуляции и регуляции болевой чувствительности вносят большой вклад в развитие НССП.

Анализ функциональной коннектомной топологии показал, что у пациентов с НССП по сравнению со здоровым контролем снижена коннективность в сетях обонятельного центра, главным образом в таких узлах, как правое обонятельное ядро, правое хвостатое ядро, левый бледный шар и левый гиппокамп. По сравнению же с пациентами с депрессией без сопутствующего НССП у пациентов с НССП была снижена коннективность в мозжечковых сетях, главным образом в собственно мозжечковых узлах, а также в нижней лобной извилине, правой миндалине и левом таламусе.

Наконец, авторы, используя полученные данные, построили модель для «предсказания» наличия НССП у пациентов с депрессией при помощи алгоритмов машинного обучения. Наиболее значимыми факторами оказались объем правой верхней височной извилины, состояние мозжечковых нейронных сетей и внутренняя гомогенность правой язычной извилины. Модель, включающая эти факторы, обладала достаточно хорошей предиктивной способностью (AUC = 0,781, чувствительность – 0,938, специфичность – 0,625). Известно, что перечисленные выше области также ассоциированы с импульсивным поведением, эмоциональной регуляцией, соматосенсорными и исполнительными функциями.

Таким образом, согласно результатам исследования Kang et al., структурные и функциональные изменения в правой верхней височной извилине и мозжечковых сетях, по-видимому, играют важную роль в развитии НССП у пациентов с депрессией.

Автор перевода: Кибитов А. А.

Редактура: Явлюхина Н. Н.

Источник: Kang L, Wang W, Zhang N, et al. Superior temporal gyrus and cerebellar loops predict nonsuicidal self-injury in major depressive disorder patients by multimodal neuroimaging. Transl Psychiatry. 2022;12(1):474. Published 2022 Nov 10. doi:10.1038/s41398-022-02235-y

https://psyandneuro.ru/

Рубрика: Симптомы депрессии